Γιατί «κυνηγούν» τον Βγενόπουλο στην Κύπρο

 
Για πάνω από 100 χρόνια η Λαϊκή Τράπεζα ήταν το διαμάντι του κυπριακού τραπεζικού συστήματος. Σήμερα πέρασε στα χέρια του κυπριακού κράτους. Τι μεσολάβησε; «Η διοίκηση Βγενόπουλου», λένε βουλευτές και τραπεζίτες σε Ελλάδα και Κύπρο, η οποία -όπως υποστηρίζουν- έδωσε πολλά αμφιλεγόμενα τραπεζικά δάνεια και ανεξέλεγκτα αγόραζε ομόλογα του…….

Ελληνικού Δημοσίου.

Δάνεια που, όπως εξηγεί η σημερινή ηγεσία του ομίλου, δόθηκαν σε εταιρείες συμφερόντων της MIG, αλλά και σε φυσικά πρόσωπα, για να αγοράσουν μετοχές της Marfin Investment Group σε εκείνη τη θηριώδη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου των 5,2 δισ. ευρώ που έγινε το 2007. Φυσικά μεγάλο ρόλο στην εξανέμιση των ιδίων κεφαλαίων του ομίλου της Λαϊκής έπαιξε και το haircut των ελληνικών ομολόγων, τα οποία η τράπεζα αγόραζε αφειδώς πριν από το 2009, δηλαδή πριν ξεσπάσει η κρίση, και τα οποία τότε αποτελούσαν μια ασφαλή επιλογή, καθώς έδιναν υψηλά επιτόκια μεταξύ 4% και 6%.  Ετσι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ο κ. Βγενόπουλος σημάδεψε την Κύπρο και την οικονομία της. 

Τον περασμένο Νοέμβριο οι Αρχές της Μεγαλονήσου άσκησαν πιέσεις στον κ. Βγενόπουλο να εγκαταλείψει την προεδρία της Marfin Bank, η οποία στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Cyprus Popular Bank και τέθηκε υπό κρατικό έλεγχο. Σήμερα η διοίκηση της Λαϊκής αποκαλύπτει στοιχεία που δείχνουν μεγάλη έκθεση ελληνικών εταιρειών του ομίλου σε υψηλού κινδύνου επενδύσεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται δάνεια σε επενδυτές οι οποίοι στη συνέχεια αγόραζαν μετοχές του ομίλου.

Ο πρόεδρος της Λαϊκής κ. Μιχάλης Σαρρής εξηγεί: «Η Λαϊκή τα προηγούμενα χρόνια αγόραζε, χωρίς έλεγχο, ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου. Περισσότερα από όσα σήκωνε το χαρτοφυλάκιό της». Επιπρόσθετα επισημαίνεται αρμοδίως ότι η τράπεζα δάνεισε με πάνω από 700 εκατ. ευρώ φυσικά πρόσωπα, τα οποία αγόρασαν μετοχές της MIG στην τιμή των 6,7 ευρώ. Η τιμή της μετοχής σήμερα έχει υποχωρήσει στα 20 λεπτά και τα δάνεια στα 510 εκατ. ευρώ. Οι εμπράγματες εγγυήσεις όμως δεν υπερβαίνουν τα 140 εκατ. ευρώ.

Ο δραστήριος mr MIG

Ο κ. Βγενόπουλος τη δεκαετία του 2000 ήταν αρκετά δραστήριος περί τα τραπεζικά. Εξαγόρασε κάτι παραπάνω από το 10% της Εγνατίας Τράπεζας στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να εξοργίσει τον τότε βασικό μέτοχο κ. Βασίλη Θεοχαράκη (γνωστό επιχειρηματία, κυρίως στον χώρο του αυτοκινήτου). Στη συνέχεια εξαγόρασε στην Κύπρο μεγάλο μερίδιο της Λαϊκής Τράπεζας από την HSBC. Απολύει τον τότε επικεφαλής της τράπεζας κ. Κίκη Λαζαρίδη προκαλώντας αμηχανία και οργή στο τραπεζικό και επιχειρηματικό κατεστημένο της Μεγαλονήσου. Οι δύο τράπεζες συγχωνεύονται και στη συνέχεια ο κ. Βγενόπουλος δημιουργεί στην Αθήνα τη MIG, η οποία με τον πακτωλό των χρημάτων που διαθέτει εξαγοράζει μεγάλες εταιρείες στην Ελλάδα, μεταξύ αυτών τη Vivartia του κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου, τη Super Fast Ferries του κ. Περικλή Παναγόπουλου, την Ο.Α. κ.λπ. Σήμερα ο κ. Βγενόπουλος έχει αποχωρήσει από τη διοίκηση του τραπεζικού ομίλου που είναι στα πρόθυρα της κρατικοποίησης, ενώ η MIG, σύμφωνα με τον τελευταίο ισολογισμό, έχει μόλις 135 εκατ. ευρώ μετρητά στο ταμείο της.

H τράπεζα που έγινε «αέρας»

Οι Αρχές της Κύπρου κατηγορούν τον δαιμόνιο μάνατζερ ότι δεν άσκησε χρηστή διοίκηση στην τράπεζα. Μάλιστα δεν αποκλείουν η Κεντρική Τράπεζα της χώρας να διατάξει έρευνα για το τι τελικώς συνέβη. Οι εξελίξεις τους τελευταίους μήνες ήταν ραγδαίες. Στις 17 Μαΐου του 2012 η κυβέρνηση Χριστόφια αποφασίζει να προχωρήσει σε ανακεφαλαιοποίηση του ομίλου με το ποσό των 1,8 δισ. ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο 8% του ΑΕΠ της χώρας. Ο βουλευτής κ. Ζαχαρίας Κουλίας δήλωνε τον Μάιο στην Κυπριακή Βουλή: «Πώς είναι δυνατόν να μετατραπεί σε αέρα μια ολόκληρη τράπεζα; Κανείς από τις Αρχές δεν το κατάλαβε;».

 Είχε προηγηθεί στα τέλη του 2011, ύστερα από εντολή του τέως κεντρικού τραπεζίτη κ. Αθανάσιου Ορφανίδη, ο διορισμός νέας διοίκησης υπό τον τέως υπουργό Οικονομικών της Κύπρου κ. Σαρρή, καθώς ο κ. Βγενόπουλος είχε αφήσει την ηγεσία του ομίλου. Ο κ. Σαρρής σήμερα δηλώνει ότι η Λαϊκή τα προηγούμενα χρόνια προχώρησε σε ανεξέλεγκτες αγορές ελληνικών ομολόγων. «Υπήρχε ανεξήγητα μεγάλος δανεισμός στο ελληνικό χρέος. Αυτό δείχνει ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τους μηχανισμούς της τράπεζας», λέει τώρα το αφεντικό της Λαϊκής. Πηγές αναφέρουν ότι η αρχική αξία των ελληνικών ομολόγων ανερχόταν στα 3,05 δισ. ευρώ και σήμερα, μετά τη διαδικασία του PSI+, η αξία τους δεν υπερβαίνει τα 750 εκατ. ευρώ.

Σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις κορυφαία πρόσωπα του ομίλου κάνουν λόγο για υπέρογκους μισθούς του ενός εκατομμυρίου ευρώ και άνω στελεχών που πηγαινοέρχονταν με ιδιωτικά αεροπλάνα μεταξύ Αθήνας – Λευκωσίας και Λονδίνου. «Υπήρχαν στελέχη που είχαν παραγγείλει πολυτελείς Μερτσεντές ακόμα και μέσα στο 2011», λένε τώρα πηγές της τράπεζας. Πρόθεση, πάντως, της νέας διοίκησης είναι να πουλήσει μια θυγατρική τράπεζα της Λαϊκής (Επενδυτική Τράπεζα) και να συγχωνεύσει κάποια υποκαταστήματα της Marfin Εgnatia στην Ελλάδα.

Money is gone

Ωστόσο, δεν είναι μόνο τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου από όπου η τράπεζα έχασε πολλά λεφτά.  Το 2009 η Ελληνική Βουλή διέταξε την πολύκροτη έρευνα για την υπόθεση του Βατοπεδίου. Τότε οι Ελληνες βουλευτές υποχρέωσαν την Τράπεζα της Ελλάδος να παράσχει λεπτομέρειες για όλα τα δάνεια της Marfin Λαϊκής Bank και των δύο θυγατρικών της το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, καθώς μεταξύ άλλων είχε αποκαλυφθεί ότι η Marfin είχε δανείσει με υπέρογκα ποσά τη μονή. Εκείνη την εποχή ο επικεφαλής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Γιώργος Προβόπουλος κλήθηκε να μιλήσει στους Ελληνες βουλευτές. Αναφερόμενος στη γιγαντιαία αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της MIG, ύψους 5,2 δισ. ευρώ, αποκάλυψε ότι «το 2007 η Marfin Εgnatia έδωσε δάνεια 700 εκατ. ευρώ για την αγορά μετοχών της MIG. Κάτι τέτοιο είναι νόμιμο εάν τηρούνται οι νόμοι. Εάν όμως η αξία των διασφαλίσεων υποχωρεί, τότε η τράπεζα πρέπει να αυξήσει τα ίδια κεφάλαιά της», εξήγησε ο διοικητής.

Τότε πολλοί γνωστοί εφοπλιστές μπήκαν στη διαδικασία αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Marfin Investment Group με τιμή τα 6,7 ευρώ. Θεωρούνταν η μεγάλη ευκαιρία της εποχής. Η τιμή της μετοχής για δυο-τρεις μέρες ανέβηκε στα επίπεδα των 7,2 ευρώ, αλλά μία εβδομάδα μετά τη διαπραγμάτευσή της υποχώρησε κάτω από τα 6,7 ευρώ, επίπεδα τα οποία δεν ξαναέπιασε ποτέ πια.  Αποτέλεσμα ήταν να εγκλωβιστούν σχεδόν όλοι οι μικροί και μεγάλοι μέτοχοι. Σήμερα η τιμή της βρίσκεται στα 0,2 ευρώ και τα δάνεια που οφείλονται είναι 510 εκατ. ευρώ. Οι διασφαλίσεις όμως δεν υπερβαίνουν σε αξία τα 140 εκατ. ευρώ, λένε τραπεζικές πηγές, οι οποίες επίσης αναφέρουν ότι εφοπλιστές όπως οι κύριοι Ζολώτας, Τσάκος, Φράγκου και Βενιάμης πιθανόν να βρίσκονται μεταξύ των μετόχων της MIG. Από τότε, μεταξύ αστείου και σοβαρού, το MIG τώρα πια μεταφράζεται ως «Money Is Gone».

Το πρακτορείο Reuters σε δημοσίευμά του ισχυρίζεται ότι το 2009 έγινε ένας έλεγχος της ΤτΕ και της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου στη Marfin Εgnatia. Η έκθεση που έφτασε στα χέρια του Reuters ανέφερε ότι η τράπεζα ανέλαβε ρίσκα, «το επίπεδο των οποίων αλλά και η φύση τους προκαλούν ανησυχία στις εποπτικές αρχές αναφορικά με την ορθή και επαρκή διαχείρισή τους».

 Τα δάνεια από τη Marfin στον όμιλο MIG υποδεικνύουν ευνοϊκή μεταχείριση, όταν η σχέση μεταξύ του ομίλου MPB και του ομίλου MIG δημιουργεί την εντύπωση ότι οι στενοί δεσμοί μεταξύ των δύο διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην έγκριση των δανείων αυτών.

Τα μετοχοδάνεια
Ο τότε πρόεδρος της Προανακριτικής Επιτροπής για το Βατοπέδι και βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Δημήτρης Τσιρώνης, σε επιστολή του προς τους προέδρους του Αρείου Πάγου και της αρχής για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, ανέφερε τα εξής: «Επίσημα στοιχεία έχουν καταδείξει ότι η Τράπεζα Μarfin έκανε εκτεταμένη χρήση μετοχοδανείων (δηλαδή δάνεια που δίνονται για αγορά μετοχών με collateral τις ίδιες τις μετοχές), για τη χρηματιστηριακή στήριξη της μετοχής της ΜΙG και των θυγατρικών της, δίνοντας μετοχοδάνεια σε επώνυμους εφοπλιστές και επιχειρηματίες αλλά και επιχειρήσεις οι οποίες είναι μετοχικά συνδεδεμένες με τον όμιλο MIG:

■ Δάνεια ύψους 1,3 δισ. δόθηκαν σε φίλια φυσικά και νομικά πρόσωπα για αγορές μετοχών, εκ των οποίων 0,8 δισ. για να συμμετάσχουν στην πολυδιαφημισμένη αύξηση κεφαλαίου ύψους 5,2 δισ. της MIG τον Ιούλιο του 2007.
■ Δάνεια ύψους 1,8 δισ. δόθηκαν σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις με τη MIG για τη στήριξη των μετοχών εταιρειών του ομίλου MIG ή εταιρειών των μετόχων της MIG.
■ Δάνειο ύψους 0,4 δισ. δόθηκε στην Dubai Investment Group, βασικό μέτοχο των εταιρειών MIG, του οποίου η είσοδος στη  MIG τον Μάιο του 2006 διαφημίστηκε ως η μεγάλη αραβική επένδυση. Αποτελεί αντικείμενο ειδικής διερεύνησης κατά πόσον η επένδυση αυτή ήταν εικονική μέσω κεφαλαίων που δάνεισε η ίδια η τράπεζα με παραπλάνηση των επενδυτών.
■ Αντίστοιχα δάνεια έχει δώσει και ο κυπριακός όμιλος Marfin Popular Bank (μητρική εταιρεία της Marfin Egnatia Bank).
Τα μετοχοδάνεια αυτά είναι τριπλάσια των ιδίων κεφαλαίων του ομίλου Marfin και δόθηκαν με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους για τους δανειζόμενους λόγω των στενών δεσμών μεταξύ της MIG και της Marfin». «Ολα τα δάνεια για τις μετοχές ήταν εξασφαλισμένα», ανέφερε ο κ. Τσιρώνης, «με ασυνήθιστα πλεονεκτικούς όρους για τους δανειζόμενους χάρη στους στενούς δεσμούς ανάμεσα στη MIG και τη Marfin».

Δημιούργησε μάλιστα ένα ξεχωριστό επενδυτικό ρίσκο που θα έπρεπε να γίνει δημοσίως γνωστό. «Η Marfin και η MIG», ανέφερε, «ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες όχι μόνο επειδή είχαν πολλά κοινά στελέχη και πολλούς κοινούς μετόχους. Ο συνδετικός κρίκος μεταξύ Marfin και MIG και των άλλων σχετικών εταιρειών δημιουργεί μια αλληλεξάρτηση και συγκέντρωση κινδύνων».

Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Προβόπουλος διαφώνησε λέγοντας ότι, αφού η MIG και η Marfin ήταν ξεχωριστές εταιρείες, τα δάνεια για να αγοραστούν μετοχές του ομίλου MIG είναι αποδεκτά και είπε χαρακτηριστικά ότι ο κ. Τσιρώνης δεν αντιλαμβάνεται τα οικονομικά δεδομένα. Η MIG, ισχυρίζεται ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, «δεν είναι ούτε άμεσα ούτε έμμεσα» μητρική εταιρεία της Marfin Εgnatia ή της Marfin Λαϊκή Τράπεζα στην Κύπρο. Η MIG δεν ασκεί «κυρίαρχη επιρροή» στη Marfin, ούτε η MIG και η Marfin υπόκεινται σε «κοινή διαχείριση».
O κ. Βγενόπουλος πάντως απέρριπτε τους ισχυρισμούς του κ. Τσιρώνη. Ελεγε ότι τα δάνεια προς τη MIG και τους συνεργάτες είναι εξασφαλισμένα και έχουν αποφέρει τεράστια έσοδα για την τράπεζα. Υποστήριζε μάλιστα ότι «ο κίνδυνος από δάνεια εξασφαλισμένα με μετοχές της MIG είναι επίσης μια υπερβολή. Είναι παραπλανητικό να υπολογίσουμε το ύψος του ρίσκου της τράπεζας με βάση την τιμή αγοράς των μετοχών αυτών, δεδομένου ότι οι μετοχές είναι εξαιρετικά υποτιμημένες και η διαπραγμάτευσή τους γίνεται στο 1/10 της πραγματικής τους αξίας. Η τράπεζα είχε μεγάλα κέρδη από το ελληνικό χαρτοφυλάκιό της στις καλές εποχές και πρέπει να βλέπουμε μακροπρόθεσμα», εξηγούσε τότε ο Mr MIG.