Είναι ο συχνότερος σπλαγχνικός καρκίνος και η τρίτη συχνότερη μορφή νεοπλασίας παγκοσμίως. Εμφανίζεται κυρίως στις αναπτυγμένες χώρες. Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι τα 65 έτη. Προσβάλλει εξίσου τα δύο φύλα, με ελαφρά υπεροχή των ανδρών για τα καρκινώματα του ορθού και των γυναικών για τους κεντρικότερους όγκους (τυφλό). Ο κίνδυνος εμφάνισης ορθοκολικού καρκίνου αυξάνεται μετά την ηλικία των 40 ετών – ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιών 50 – 55 ετών – και διπλασιάζεται ανά δεκαετία (εκθετική αύξηση)...
Αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσο στις Η.Π.Α. Στους άνδρες είναι ο τρίτος καρκίνος σε συχνότητα θανάτου (μετά τον καρκίνο του πνεύμονα και του προστάτη), ενώ στις γυναίκες είναι ο δεύτερος (μετά τον καρκίνο του μαστού).
Παρ’ όλη την πρόοδο αναφορικά με τις χειρουργικές τεχνικές και τις επικουρικές θεραπείες, η βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών, σε προχωρημένα στάδια της νόσου, είναι μέτρια.
Συνεπώς, πιστεύεται ότι – έως σήμερα – μόνο η εφαρμογή προγραμμάτων πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στον περιορισμό της νοσηρότητας και της θνησιμότητας από την νόσο.
ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ
Αλληλεπίδραση Κληρονομικών – Περιβαλλοντικών Παραγόντων
Σύμφωνα με επιδημιολογικές και εργαστηριακές μελέτες, η εμφάνιση του ορθοκολικού καρκίνου αποτελεί συνέπεια της αλληλεπίδρασης κληρονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Περιβαλλοντικοί Παράγοντες: η υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου παρατηρείται σε άτομα ηλικίας 60 – 70 ετών. Η πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτών φαίνεται να συσχετίζεται με περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Διάφορες απόψεις συνηγορούν στο ότι διατροφικοί παράγοντες είναι υπεύθυνοι για την εμφάνιση σημαντικού αριθμού περιπτώσεων της νόσου, χωρίς – όμως – να είναι δυνατό ο αριθμός αυτός να υπολογιστεί με ακρίβεια. Ιδιαίτερης προσοχής έχουν τύχει οι εξής διατροφικοί παράγοντες:
Η δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε μη απορροφήσιμες φυτικές ίνες. Η μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών συσχετίζεται με ελαττωμένο όγκο κοπράνων, αυξημένη κατακράτηση των κοπράνων στο έντερο και αλλοίωση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου.
Η δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες ή και λίπος. Τα τοξικά παραπροϊόντα της αποδόμησης των σακχάρων συσσωρεύονται στο έντερο και παραμένουν, για σημαντικό χρονικό διάστημα, σε επαφή με τον εντερικό βλεννογόνο. Επίσης, το λίπος αυξάνει τη σύνθεση χοληστερόλης και χολικών οξέων στο ήπαρ, που – με τη σειρά τους – μετατρέπονται σε δυνητικά καρκινογόνα από τα εντερικά βακτήρια.
Η ελαττωμένη πρόσληψη προστατευτικών θρεπτικών ουσιών, όπως είναι οι βιταμίνες Α, C και Ε. Σημειώνεται ότι οι βιταμίνες αυτές ασκούν προστατευτική δράση, δεσμεύοντας τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου.
Η εμφάνιση της νόσου έχει συσχετιστεί – ακόμα – με το κάπνισμα, την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και τον καθιστικό τρόπο ζωής.
Κληρονομικοί Παράγοντες: λιγότερο του 20% των περιπτώσεων αφορά ασθενείς κάτω των 50 ετών. Η διάγνωση της νόσου σε ένα νεαρό άτομο θέτει την υποψία προϋπάρχουσας ελκώδους κολίτιδας ή συνδρόμου πολυποδίασης.
Διάφορες μελέτες, σχετικά με τον προσδιορισμό των αιτιολογικών παραγόντων και την ανάπτυξη αποτελεσματικών μέτρων πρόληψης, έχουν καταλήξει ότι η ύπαρξη αδενωμάτων του παχέος εντέρου συσχετίζεται με την ανάπτυξη ορθοκολικού καρκίνου μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Τα αδενώματα θεωρούνται ως πρόδρομες βλάβες των κακοηθών νεοπλασιών του παχέος εντέρου.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Αυξημένη ηλικία
Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου‐ορθού και/ή
πολύποδων
Ατομικό ιστορικό φλεγμονώδους νόσου των εντέρων (IBD)
Κληρονομικές γενετικές μεταλλάξεις που περιλαμβάνουν:
- Σύνδρομο οικογενούς αδενωματώδους πολυποδίασης (FAP), που συνδέεται και με μια μετάλλαξη στο ογκοκατασταλτικό γονίδιο APC
- Οι μεταλλάξεις στο APC μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν μεταλλάξεις και σε άλλα γονίδια όπως το k‐ras και το p53
- HNPCC, που συνδέεται με μεταλλάξεις στα γονίδια επιδιόρθωσης αταίριαστων βάσεων του DNA
Τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου όπως παχυσαρκία, έλλειψη φυσικής άσκησης, κάπνισμα, μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε κόκκινα ή κατεργασμένα κρέατα και ανεπαρκής πρόσληψη φρούτων και λαχανικών
ΟΙ 0ΜΑΔΕΣ ΚΙΝΔΥΝ0Υ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Τ0Υ Κ.Π.Ε. ΚΑΤΑΝΕΜ0ΝΤΑΙ ΩΣ:
Συνήθους Κινδύνου (aνerage risk)
Στην κατηγορία αυτή ανήκει η μέγιστη πλειονότητα των περιπτώσεων του Κ.Π.Ε. (περίπου 75%) και σε άτομα χωρίς γνωστούς προδιαθεσικούς παράγοντες της νόσου. Ωστόσο η εμφάνιση αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας, αρχίζοντας γύρω στην ηλικία των 40‐50 ετών.
Αυξημένου κινδύνου (high risk). Η ομάδα αυξημένου κινδύνου περιλαμβάνει:
Άτομα με οικογενειακό Ιστορικό K.Π.E.
Κληρονομικός μη‐Πολυποδιασικός Κ.Π.Ε. (Σύνδρομα Lynch Ι & ΙΙ).
Οικογενής Αδενωματώδης Πολυποδίαση (ΟΑΠ).
Σύνδρομα Αμαρτωματώδους Πολυποδίασης (Peutz.Jeghers)‐Νεανική πολυποδίαση
Ιδιοπαθής Φλεγμονώδης Νόσος του Εντέρου Ι.Φ.Ν.Ε., Χρόνια Ελκώδης Κολίτις και Crοhn Κολίτις
Άλλοι παράγοντες κινδύνου. Έχουν αναφερθεί επιδημιολογικά δεδομένα που συσχετίζουν την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης Κ.Π.Ε. με τους παρακάτω παράγοντες:
- Αυξημένη κατανάλωση κρέατος, ιδιαίτερα ερυθρού (βοοειδή)
- Αυξημένη κατανάλωση ζωικού λίπους και σακχάρων
- Κατάχρηση οινοπνεύματος
- Κάπνισμα
- Παχυσαρκία
- Ακτινοβόληση της περιοχής της πυέλου
Οι παράγοντες της κατηγορίας αυτής δεν είναι απολύτως σαφείς και χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για την καθιέρωση τους.
MΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου‐ορθού περιορίζει τη θνητότητα από τη νόσο, μειώνοντας τη συχνότητα εμφάνισης και αυξάνοντας την ανίχνευση σε πρώιμο στάδιο, με δυνατότητα θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Στόχος του προληπτικού ελέγχου είναι να ανιχνευτούν και να αφαιρεθούν οι αδενωματώδεις πολύποδες, καθώς και να ανιχνευθεί πιθανή νεοπλασία σε πρώιμο στάδιο.
Η Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρία συνιστά τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που διατρέχουν μέτριο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου‐ορθού να ξεκινούν τον προληπτικό έλεγχο σε ηλικία 50 ετών, με ένα από τα εξής προγράμματα εξετάσεων:
Εξέταση κοπράνων για μη ορατά ίχνη αίματος (FOBT) ή
ανοσοϊστοχημική εξέταση κοπράνων (FIT), κάθε χρόνο
Εύκαμπτη σιγμοειδοσκόπηση (FSIG), κάθε 5 χρόνια
Ακτινογραφία μετά από υποκλυσμό με βάριο, διπλής αντίθεσης, κάθε 5 χρόνια
Κολονοσκόπηση, κάθε 10 χρόνια
Οι άνδρες και οι γυναίκες που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου‐ορθού πρέπει να ακολουθούν τροποποιημένο πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου, ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου.
Πρόληψη κακοήθων νεοπλασιών ‐ Γενικές Συστάσεις
Σε ασυμπτωματικά άτομα, χωρίς ενδείξεις αυξημένου κινδύνου και ηλικία μεγαλύτερη των 40 ετών, συνιστάται ανά διετία δακτυλική εξέταση του ορθού ή/και εξέταση κοπράνων για μικροσκοπική αιμορραγία.
Μετά την ηλικία των 50 ετών συνιστάται εξέταση κοπράνων για μικροσκοπική αιμορραγία ετησίως και ορθοσιγμοειδοσκόπηση με ενδοσκόπιο ανά τριετία ή πενταετία
Όταν υπάρχει συμπτωματολογία ή θετική εξέταση κοπράνων συνιστάται κολονοσκόπηση ή σιγμοειδοσκόπηση σε συνδυασμό με βαριούχο υποκλυσμό.
Συνοψίζοντας:
Καρκίνος Παχέος Εντέρου: δακτυλική εξέταση – μικροσκοπική εξέταση κοπράνων για αίμα – κολονοσκόπηση
O κίνδυνος εμφάνισης του Κ.Π.Ε. αυξάνεται σημαντικά
μετά την ηλικία των 50 ετών.
Το μεγαλύτερο ποσοστό όλων των περιπτώσεων του Κ.Π.Ε. εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών.
ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα. Οι τροφές αυτές ασκούν τον προστατευτικό τους ρόλο στην ανάπτυξη Κ.Π.Ε. με τις ουσίες που περιέχουν όπως φυλλικό οξύ, βιταμίνη C και Ε, σελήνιο, καροτινοειδή και φαινόλες, που έχουν αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση.
Δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Ο όρος φυτικές ίνες περιλαμβάνει μια ετερογενή ομάδα υδατανθράκων και πολυμερών ενώσεων που ανθίστανται στην πέψη από τα υδρολυτικά ένζυμα. Ο προστατευτικός ρόλος των φυτικών Ινών δεν έχει επιβεβαιωθεί σε όλες τις μελέτες και παραμένει αμφιλεγόμενος, αλλά συνιστάται στην διατροφή για την πρόληψη το Κ.Π.Ε.
Ασβέστιο. Η πρόσληψη ασβεστίου σχετίζεται με την μείωση του κινδύνου ανάπτυξης Κ.Π.Ε. Ο προστατευτικός ρόλος αποδίδεται στην σύνδεση με τα λιπαρά οξέα και τα χολικά άλατα με αποτέλεσμα την ανασταλτική δράση στον κυτταρικό πολλαπλασιασμό του εντερικού βλεννογόνου.
Φυλλικό οξύ / μεθειoνίνη. Το φυλλικό οξύ έχει προστατευτική δράση με την μεθυλίωση του DΝΑ που καθορίζει την δομή των χρωμοσωμάτων, την δέσμευση με ιστόνες και την μεταγραφή γονιδίων. Η ανάπτυξη Κ.Π.Ε. εκφράζεται από την έλλειψη φυλλικού οξέος και μεθειονίνης που προδιαθέτει στην ανάπτυξη αδενωμάτων.
Φυσική άσκηση. Η τακτική φυσική άσκηση έχει προστατευτικό ρόλο, πιθανώς με την αύξηση του περισταλτισμού και την μείωση του χρόνου επαφής των δυνητικά καρκινογόνων ουσιών με τον βλεννογόνο του παχέος εντέρου.
Λήψη ασπιρίνης και άλλων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (M.Σ.A.Φ.). Συχνή λήψη ασπιρίνης και Μ.Σ.Α.Φ. για μακρό χρονικό διάστημα σχετίζεται με χαμηλή συχνότητα Κ.Π.Ε. και αδενωμάτων. Η παρατήρηση όμως αυτή δεν αποτελεί ακόμα ένδειξη για τακτική χορήγηση ασπιρίνης ή Μ.ΣΑ.Φ. για την πρόληψη Κ.Π.Ε., λόγω των ανεπιθύμητων ενεργειών (νόσος πεπτικού έλκους, αιμορραγία ανωτέρω πεπτικού, εγκεφαλική αιμορραγία).
Η χορήγηση διαφόρων φαρμακευτικών ουσιών για την πρόληψη του Κ.Π.Ε. έχει δώσει σύμφωνα με μελέτες ενθαρρυντικά αποτελέσματα και αναφέρεται με τον όρο «χημειοπροφύλαξη» (Chemοpreνentiοn).
Η ΔΙΑΙΤΑ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ Κ.Π.Ε.
Ο Κ.Π.Ε. πιστεύεται ότι δημιουργείται μέσω πολυσταδιακής διεργασίας στην οποία εμπλέκονται και παράγοντες του περιβάλλοντος και κυρίως η διατροφή και ότι κατάλληλες διαιτητικές παρεμβάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε ελάττωση της συχνότητάς του. Από τα υπάρχοντα δεδομένα προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις για την θετική ή αρνητική επίδραση των διαφόρων τροφών στην εμφάνιση του Κ.Π.Ε.
Η πλέον ισχυρή υπόθεση για την αιτιολογία της νόσου αποδίδει την κύρια ευθύνη στη διατροφή πλούσια σε ζωικά λίπη, η οποία αυξάνει την έκκριση χολικών αλάτων και στεροειδών ουσιών που διευκολύνουν τη διαδικασία της καρκινογένεσης. Η δεύτερη «διαιτητική υπόθεση» αποδίδει σημασία στην περιεκτικότητα της τροφής σε φυτικές ίνες και δέχεται ότι διατροφή φτωχή σε φυτικό υπόλειμμα οδηγεί σε ελάττωση του όγκου των κοπράνων και αύξηση του χρόνου διαδρομής του εντερικού περιεχομένου, παράγοντες που ευνοούν τη συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων καρκινογόνων ουσιών στον αυλό του εντέρου και την παρατεταμένη επαφή τους με τον εντερικό βλεννογόνο.
Οι συστάσεις που δίδονται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας σε συνεργασία με έγκυρα διεθνή αντικαρκινικά κέντρα όσον αφορά την δίαιτα και τον τρόπο ζωής στην πρόληψη του Κ.Π.Ε. είναι:
Μειωμένη κατανάλωση ζωικού λίπους (λιγότερο από το 20% του συνόλου των λαμβανομένων θερμίδων).
Η καθημερινή διατροφή να περιλαμβάνει ικανή ποσότητα φρέσκων λαχανικών και φρούτων, ψωμιού ολικής αλέσεως, δημητριακών, οσπρίων και ελαιολάδου, προκειμένου να εξασφαλισθεί η λήψη σημαντικής ποσότητας φυτικών ινών, βιταμινών, ιχνοστοιχείων και άλλων συστατικών που έχουν αντικαρκινική δράση.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι το ασβέστιο των γαλακτοκομικών προϊόντων ασκεί προφυλακτική δράση. Το παραπάνω διαιτολόγιο αντιπροσωπεύεται στη λεγόμενη «Μεσογειακή Δίαιτα».
Το παραπάνω προτεινόμενο διαιτολόγιο και ο δραστικός περιορισμός του Δυτικού τρόπου διατροφής με τροφές του τύπου «Fast Fοοd», που είναι πολύ υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος, είναι πιθανώς ευεργετικό, όταν εφαρμόζεται από την παιδική και νεαρή ηλικία.
Να αποφεύγονται:
η υπερβολική λήψη θερμίδων και η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η κατάχρηση οινοπνευματωδών. Η σωματική άσκηση πρέπει να είναι καθημερινή πρακτική.
Συμπερασματικά: Είναι χρήσιμη η διατροφή που είναι φτωχή σε ζωικό λίπος και πλούσια σε συστατικά φυτικής προέλευσης, αλλά μέχρι να διευκρινισθούν με ακρίβεια οι ιδιότητες των διαφόρων συστατικών της τροφής, πρέπει να αποφεύγονται οι διαιτητικές υπερβολές.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Κ.Π.Ε.
Η Δοκιμασία Ανίχνευσης Αίματος στα Κόπρανα (Δ.Α.Α.Κ.)
Η δοκιμασία αυτή στηρίζεται στην παρατήρηση ότι περίπου το ένα τρίτο των καρκίνων αλλά και σημαντικό ποσοστό των αδενωμάτων αιμορραγεί. Η αιμορραγία αυτή είναι συνήθως λανθάνουσα και διαλείπουσα. Διατίθενται τουλάχιστον τρία είδη αυτής της δοκιμασίας με διαφορετική ευαισθησία και ειδικότητα το καθένα. Μειονέκτημα της μεθόδου αποτελεί η αποτυχία ανίχνευσης αρκετών αδενωμάτων και μερικών καρκίνων καθώς και η παρουσία ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων, με αποτέλεσμα ασθενείς να υποβάλλονται άδικα σε έλεγχο του παχέος εντέρου. Αναφέρεται ότι η εφαρμογή της μπορεί να
ελαττώσει τη θνησιμότητα από Κ.Π.Ε. κατά 12‐43% ανάλογα με τις διάφορες μελέτες που έχουν γίνει.
Εύκαμπτη ορθοσιγμοειδοσκόπηση
Η αξία της ως μεθόδου ελέγχου του πληθυσμού είναι αναμφισβήτητη. Υπερέχει της προηγούμενης δοκιμασίας διότι με το εύκαμπτο ορθοσιγμοειδοσκόπιο επιτρέπει την απευθείας επισκόπηση του περιφερικού παχέος εντέρου, δίνει τη δυνατότητα λήψης βιοψιών και έχει υψηλή ευαισθησία (σχεδόν 100%) και ειδικότητα, όσον αφορά στο επισκοπηθέν τμήμα του εντέρου. Αναφέρεται ότι η εύκαμπτη ορθοσιγμοειδοσκόπηση μειώνει κατά 8Ο% τη θνησιμότητα από Κ.Π.Ε.
στο περιφερικό έντερο και εικάζεται ότι ο εφάπαξ έλεγχος θα μπορούσε να μειώσει κατά 45% τη συνολική θνησιμότητα.
Ολική κολονοσκόπηση
Είναι η ακριβέστερη μέθοδος διάγνωσης των νεοπλασμάτων του παχέος εντέρου, επειδή καθιστά δυνατόν τον έλεγχο όλου του παχέος εντέρου στο 95% των περιπτώσεων. Επιπροσθέτως δίνει την δυνατότητα λήψεως βιοψιών και ενδοσκοπικής αφαίρεσης των αδενωμάτων με συνέπεια την μείωση του κινδύνου ανάπτυξης του καρκίνου.
Βαριούχος υποκλυσμός διπλής αντίθεσης
Μπορεί να χρησιμεύσει ως εναλλακτική μέθοδος ελέγχου αντί της ολικής κολονοσκόπησης, παρότι είναι εξέταση λιγότερο ευαίσθητη και δεν επιτρέπει τη λήψη βιοψιών ή την αφαίρεση των πολυπόδων. Αντίθετα όταν συνδυάζεται με εύκαμπτη ορθοσιγμοειδοσκόπηση η ευαισθησία της μεθόδου αυξάνει και πλησιάζει αυτήν της κολονοσκόπησης για το καρκίνωμα και για τα αδενώματα που είναι >1 cm.
Δακτυλική εξέταση του ορθού
Η εξέταση είναι απλή και πρέπει να γίνεται πάντοτε στην κλινική εξέταση του κατώτερου πεπτικού και πριν από κάθε ενδοσκόπηση του παχέος εντέρου. Με την δακτυλική εξέταση τίθεται η υποψία σε μεγάλο αριθμό νεοπλασμάτων του πρωκτού και του ορθού.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ
Λήψη Ιστορικού:
Μέσω του ιστορικού, προσδιορίζεται ο χαρακτήρας των συμπτωμάτων και αποκαλύπτονται πιθανά οικογενή σύνδρομα (που συσχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα καρκίνου του παχέος εντέρου). Αξιολογούνται – εκτός των άλλων – πληροφορίες, που άπτονται αναφερόμενης άτυπης δυσπεψίας, με ακαθόριστα κοιλιακά ενοχλήματα, ιδιαίτερα σε άτομο μέσης ή μεγαλύτερης ηλικίας. Ανεξήγητη κακουχία με αναιμία θέτει την υποψία νεοπλάσματος του δεξιού κόλου, αλλά και νεοπλασίας του στομάχου. Η αλλαγή των συνηθειών του εντέρου, σε άτομo ηλικίας άνω των 40 ετών για διάστημα άνω των 2 ‐ 3 εβδομάδων, μπορεί να συσχετίζεται με νεοπλασία του αριστερού κόλου, όπως και με κολίτιδα ή εκκολπωματίτιδα.
Κλινική Εικόνα:
Συνοπτικά, οι κλινικές εκδηλώσεις των νεοπλασιών του παχέος εντέρου είναι:
1. Παρουσία αίματος στα κόπρανα: αποτελεί τη συχνότερη κλινική ένδειξη. Είναι σπάνια σε καρκινώματα του τυφλού. Σημειώνεται ότι είναι λάθος να αποδίδεται σε καλοήθεις παθήσεις (π.χ. αιμορροΐδες) προτού αποκλεισθεί το ενδεχόμενο νεοπλασίας.
2. Μεταβολή συνηθειών του εντέρου (δυσκοιλιότητα, διάρροια, εναλλαγή δυσκοιλιότητας ‐ διάρροιας): αποτελεί τη δεύτερη συχνότερη κλινική εκδήλωση, η οποία – μερικές φορές – είναι αρκετά πρώιμη. Συσχετίζεται κυρίως με καρκινώματα του (ΑΡ) τμήματος του παχέος εντέρου. Αποφρακτικός ειλεός είναι δυνατό να παρατηρηθεί επί εντόπισης στο (ΑΡ) κόλον (συνήθως).
3. Κοιλιακό άλγος: αποτελεί πιθανό αρχικό σύμπτωμα της νόσου (ανεξαρτήτως εντόπισης). Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή επί κωλικοειδούς άλγους με κοιλιακή διάταση και αναστολή αερίων και κοπράνων.
4. Ψηλαφητή κοιλιακή μάζα: αποτελεί ένδειξη νεοπλασματικής εξεργασίας, ιδιαίτερα σε νεοπλάσματα του (ΑΡ) παχέος εντέρου.
5. Οξεία σκωληκοειδίτιδα: αποτελεί σπάνια εκδήλωση καρκινώματος του τυφλού. Ακόμα σπανιότερη κατάσταση θεωρείται η διάτρηση της σκωληκοειδούς απόφυσης εξαιτίας νεοπλάσματος.
6. Διήθηση παρακείμενων οργάνων: μπορεί να προκαλέσει (εκτός από άλγος) συμπτώματα κυστίτιδος ή ουρηθρίτιδος όταν διηθείται η ουροδόχος κύστη ή ο προστάτης. Ιδιαίτερα σε ηλικιωμένα άτομα είναι δυνατό να δημιουργηθούν εσωτερικά συρίγγια (ορθοκυστικά ή ορθοκολπικά). Κλινική εικόνα περιτονίτιδος εμφανίζεται σε διάτρηση του εντέρου, εξαιτίας διήθησης από τον όγκο, ή – συνηθέστερα – σε διάτρηση του τυφλού, εξαιτίας παραμελημένης εντερικής απόφραξης.
7. Σηψαιμία από Streptococcus bovis: συσχετίζεται με καρκίνο του ΓΕΣ (ιδιαίτερα του παχέος εντέρου).
8. Δερματικές εκδηλώσεις (π.χ. δερματομυοσίτις, πεμφιγοειδές): συσχετίζονται με καρκίνο του ΓΕΣ.
9. Γενικές εκδηλώσεις: πυρετός, κακουχία, απώλεια σωματικού βάρους και άλλα σημεία και συμπτώματα. Συνήθως, εμφανίζονται σε μεταγενέστερα στάδια.
Σημειώνεται ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου πρέπει να περιλαμβάνεται – πάντα – στη διαφοροδιάγνωση του πυρετού αγνώστου αιτιολογίας.
Επιπλοκές: κυριότερες επιπλοκές του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι η απόφραξη και η διάτρηση του εντέρου. Η διάτρηση μπορεί να γίνει προς την ελεύθερη περιτοναϊκή κοιλότητα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση γενικευμένης περιτονίτιδος, προς τα παρακείμενα όργανα (στόμαχος, ουροδόχος κύστη, κόλπος, λεπτό έντερο), με αποτέλεσμα τον σχηματισμό συριγγίου ή τοπικά, με αποτέλεσμα να προκύψει ένας συγκαλυμμένος – τοπικός φλέγμονας ή ένα απόστημα.
www.healthierworld.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου