Η ταπείνωση των πολιτικών

Οι υπουργοί και τα κορυφαία στελέχη του ΠαΣοΚ, για πρώτη φορά μετά το 1974, διατρέχουν τον κίνδυνο να εξοστρακιστούν από τη Βουλή

Οταν οι Ρώσοι έφθασαν στο Βερολίνο οι υπουργοί του Χίτλερ συνεδρίαζαν στο μπούνκερ της Καγκελαρίας σαν να μη συνέβαινε τίποτε. Η πραγματικότητα είχε αλλάξει τόσο ραγδαία ώστε οι υπουργοί μιας εθνικής πολεμικής μηχανής που ως τις αρχές του 1943 ήταν έτοιμη να καταλάβει τη Μόσχα και να συντρίψει το Λονδίνο, ενώ σχεδίαζε ακόμη και απόβαση στη Νέα Υόρκη(!), δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι ο ήχος που άκουγαν στις αρχές του 1945 κατά τη διάρκεια των μακάβριων συνεδριάσεων ήταν τα ρωσικά κανόνια. Το ίδιο φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη στα επιτελεία του Ανδρέα Λοβέρδου, της Αννας Διαμαντοπούλου, του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και βεβαίως στο κεντρικό εκλογικό επιτελείο του Ευάγγελου Βενιζέλου. Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι το κόμμα του 45% του τέλους του 2009, ένα από τα ισχυρότερα κόμματα στον κόσμο με βάση τις επιδόσεις του των τελευταίων 35 ετών, κυμαίνεται σήμερα μεταξύ 15% και 17%

Στο μπούνκερ του ΠαΣοΚ

Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ συνειδητοποιεί ότι η ανάδειξή του στην προεδρία δεν συνοδεύτηκε από την ανατροπή που περίμενε και επιχειρεί σήμερα να διαμορφώσει στρατηγική «επόμενης ημέρας» για το «αγνώριστο κόμμα» που προετοιμάζεται ψυχολογικά ότι θα παραλάβει μέσα από την κάλπη. Σε κάποιες στιγμές εμφανίζεται ρεαλιστής και αναγνωρίζει ότι η βλάβη του ΠαΣοΚ ήταν σχεδόν αδύνατον να επιδιορθωθεί. Σε άλλες στιγμές επικρατούν τα «πράσινα αντισώματα» και αμφισβητεί την εγκυρότητα των μετρήσεων. Εκφράζει την άποψη ότι «ο λαός θα αποφασίσει ώριμα στο τέλος» αφού προηγηθεί μια προεκλογική περίοδος που θα είναι δοκιμασία για όλους. Ανθρωποι που συμμετέχουν στις «συσκέψεις στρατηγικής» της Ιπποκράτους κοιτάζουν γύρω τους και βλέπουν πρόσωπα σκυθρωπά. Ολοι αναγνωρίζουν το μέγεθος της πολιτικής καταστροφής, αλλά επειδή έχει συντελεστεί τόσο απότομα δεν μπορούν να συμβιβαστούν με αυτήν. Επιλέγουν να εκτιμούν ότι δεν πρόκειται να επαληθευθεί και πως στο τέλος, στις εκλογές που έρχονται σε λίγες εβδομάδες, κάτι θα γίνει και το χειρότερο θα αποφευχθεί. Ωστόσο οι υπουργοί και οι συνεργάτες τους δεν μπορούν να υποκριθούν ότι δεν ακούν την καβαφική «βοή των πλησιαζόντων γεγονότων» και αναγνωρίζουν στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους ότι κανένας δεν μπορεί να θεωρεί σίγουρη την επανεκλογή του στο Κοινοβούλιο.

Η οργή της κοινωνίας ενάντια στο κόμμα που μέσα σε τρία χρόνια και εξαιτίας της παθητικής στάσης του απέναντι στα «κανόνια του Βερολίνου» τριπλασίασε την ανεργία, συρρίκνωσε τα εισοδήματα και καταδίκασε την οικονομία στη μεγαλύτερη ύφεση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει «τρελάνει» τα μοντέλα μετρήσεων των εταιρειών δημοσκοπήσεων. Η Νέα Δημοκρατία πληρώνει επίσης μεγάλο κόστος και είναι εγκλωβισμένη στις αντιφάσεις της πολιτικής της, αλλά λίγοι πιστεύουν ότι δεν θα εκλεγεί πρώτο κόμμα, με αποτέλεσμα να έχει εφησυχάσει ότι θα αυξήσει τους βουλευτές της.

Κατά συνέπεια οι πρωτοκλασάτοι της Δεξιάς δεν αντιμετωπίζουν προς το παρόν μεγάλα «υπαρξιακά ερωτήματα». Αντιθέτως, οι υπουργοί του ΠαΣοΚ που βρίσκονται στις θέσεις τους από το 2009 βιώνουν έναν άτυπο «κατ’ οίκον περιορισμό». Χρειάζεται μεγάλα ψυχικά αποθέματα για να τολμήσει ένας προβεβλημένος πολιτικός να εμφανιστεί σε δημόσιο χώρο. Η διάρρηξη των σχέσεων των περισσοτέρων πολιτικών με την κοινή γνώμη είναι πρωτοφανής. «Οι υπουργοί αποχωρούν από τα υπουργεία και τρέχουν στα σπίτια τους κινούμενοι γρήγορα και καλυμμένοι από αστυνομικούς σαν να δρουν υπό συνθήκες βαθιάς παρανομίας» λέει στο ΒΗΜΑgazino συνεργάτης κορυφαίου υπουργού. «Με αυτόν τον τρόπο μετακινούνται οι υπουργοί στη Βαγδάτη και στην Καμπούλ». Ο «γύρος του θριάμβου» σε καφενεία, πλατείες και λαϊκές αγορές, ένα «άθλημα» στο οποίο πρωτοστατούσαν οι «αστέρες του σοσιαλισμού» σε προηγούμενες προεκλογικές περιόδους, δεν είναι κάτι που η Αστυνομία τούς συμβουλεύει να επαναλάβουν. Ορισμένοι υπουργοί εκμυστηρεύονται στους συνεργάτες τους ότι «το παιχνίδι έχει τελειώσει», αφού καθώς πλησιάζουν οι εκλογές σταδιακά συνειδητοποιούν ότι έρχεται η ώρα της παραδειγματικής τιμωρίας ακόμη και αν δεν έλαβαν οικονομικές αποφάσεις. Θα κριθούν απλώς για τη συμμετοχή τους σε μια κυβέρνηση που, ενώ ταυτίστηκε με τη μεγαλύτερη οικονομική καταστροφή μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιμένει να την αποκαλεί προκλητικά… «διάσωση της χώρας».

Ο εξοστρακισμός των υπουργών

Προφανώς η «διάσωση της χώρας» απαιτεί τη «θυσία των πρωτοκλασάτων». Ενδεχομένως αυτό σκέφτηκε ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ και φλέρταρε προ ημερών με τη σκέψη να «θυσιάσει» τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου και τον Γιάννη Ραγκούση πριν από τις εκλογές, να μην τους τοποθετήσει δηλαδή στα ψηφοδέλτια, σε μιαν άπελπι προσπάθεια να εξευμενίσει το πλήθος. Πολλοί λένε ότι ειδικά για τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, ο οποίος προσωποποιεί την οικονομική πολιτική που ασκήθηκε, μια τέτοια απόφαση θα ήταν δώρο. «Θα κάνω προεκλογική εκστρατεία από την τηλεόραση και το Internet» είναι η μόνιμη επωδός όλων των μεγαλόσχημων που επιμένουν να είναι υποψήφιοι. Διότι μερικοί είναι προνοητικοί. Πολιτικοί όπως ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πολιτική αναγνωρίζοντας πόσο μάταιη είναι η προσπάθεια για την επανεκλογή τους. Την πολιτική εγκατέλειψε και ο Θόδωρος Πάγκαλος, αφού στο Υπόλοιπο Αττικής όπου εκλέγεται αντιμετωπίζεται σχεδόν ως ανεπιθύμητος και ήδη το 2009 μετά δυσκολίας εξελέγη τρίτος. Στην Α΄ Αθηνών το ΠαΣοΚ εξέλεξε οκτώ βουλευτές το 2009 και σήμερα θα πρέπει να είναι ευχαριστημένο με τρεις. Στη Β΄ Αθηνών εξέλεξε είκοσι και σήμερα όλοι υπολογίζουν ότι θα εκλεγούν μεταξύ πέντε και επτά.

Τον τελευταίο χρόνο οι κορυφαίοι υπουργοί του ΠαΣοΚ, αλλά ακόμη και πολιτικοί της ΝΔ, έχουν υποστεί απόπειρες προπηλακισμού και έχουν γίνει αποδέκτες σκληρών υβριστικών φράσεων από πολίτες που, ενώ δεν ανήκουν απαραιτήτως στους «Αγανακτισμένους», αγανακτούν και θυμώνουν αμέσως μόλις τους αντικρίζουν. Τα περισσότερα από τα περιστατικά αυτά δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, αλλά είναι εξακριβωμένο ότι έχουν συμβεί. Στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους οι υπουργοί τα παραδέχονται. Κατά συνέπεια, ο πρακτικός εξοστρακισμός των πολιτικών από τις πόλεις προμηνύει τον τελικό εξοστρακισμό από το Κοινοβούλιο.

Για πολλούς αναλυτές οι δημοσκοπήσεις είναι εντελώς άχρηστες ακόμη και ως «φωτογραφία της στιγμής». Κυρίως γιατί κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει το μέγεθος της αποχής και τη σύσταση της συμμετοχής. Αν η συμμετοχή αποτελείται κατά μεγάλο ποσοστό απ’ όσους αντιτίθενται στην ασκούμενη πολιτική, τότε το ΠαΣοΚ θα πάρει λιγότερες ψήφους. Ταυτόχρονα, ακόμη και όσοι ψηφίσουν το ΠαΣοΚ δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι θα ψηφίσουν τους εν ενεργεία υπουργούς, αφού θα προτιμήσουν πρόσωπα που δεν άσκησαν εξουσία. Ο υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης εκλέγεται στη Λάρισα. Την προηγούμενη φορά εξελέγη δεύτερος και χαίρει εκτίμησης για το ήθος και τη διαδρομή του. Αν διατηρήσει τη σειρά εκλογιμότητας του 2009 και εκλεγεί δεύτερος, τότε το ΠαΣοΚ θα πρέπει να αγγίξει το 25% πανελλαδικά για να εκλεγεί στη Βουλή. Αλλά ακόμη κι αν εκλεγεί πρώτος, αν στη Βουλή εκλεγούν οκτώ κόμματα, τότε το δεύτερο κόμμα δεν θα εκλέξει κανέναν βουλευτή στη Λάρισα. Ο εκλογικός νόμος Παυλόπουλου, ο οποίος εφαρμόζεται για πρώτη φορά σε αυτές τις εκλογές, ευνοεί όλα τα κόμματα εις βάρος του δεύτερου.

Ο Ανδρέας Λοβέρδος και ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης κατέλαβαν την πρώτη και τη δεύτερη θέση, αντιστοίχως, στη Β’ Αθηνών το 2009. Φαινομενικά θεωρείται σίγουρη η επανεκλογή τους. Αλλά ο υπουργός Υγείας είναι από τους θερμότερους θιασώτες του μνημονίου. Δεν είναι απίθανο να διολισθήσει από την πρώτη στην πέμπτη ή στην έβδομη θέση σε μια περιφέρεια όπου το ΠαΣοΚ θα εκλέξει πέντε με επτά βουλευτές. Ο κ. Χρυσοχοΐδης έχει υποστηρίξει με τη σιωπή του ένα μνημόνιο που δύο χρόνια μετά αποκάλυψε ότι δεν διάβασε! Θα ανταμειφθεί; Η Αννα Διαμαντοπούλου φαίνεται να διαθέτει την εκπληκτική ικανότητα να μαγνητίζει το μένος των πολιτών για την ασκούμενη πολιτική παρά το γεγονός ότι ήταν υπουργός Παιδείας μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες και δεν είχε οποιαδήποτε συμμετοχή στη χάραξη και στην εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής για την οικονομία!

Οι «νονοί» της κάλπης

Το μυστικό της επιτυχίας των διάσημων πολιτικών δεν ήταν μόνο η τηλεόραση και οι σχέσεις με τα media. Η κάλπη είναι σκοτεινή τέχνη. Οι δεινόσαυροι στις ζούγκλες των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, όλοι όσοι εξασφάλιζαν 80.000 και 100.000 σταυρούς, στηρίζονταν σε οργανωμένα «δίκτυα υποστήριξης», δηλαδή σε ισχυρούς και οργανωμένους πυρήνες που επί δεκαετίες εξασφάλιζαν ελεγχόμενη και μαζική σταυροδοσία. Ο συνδικαλισμός, η Εκκλησία, τα κυκλώματα της νύχτας, οι μηχανικοί, οι εφοριακοί, τα σώματα ασφαλείας και οι εκπαιδευτικοί είναι οργανωμένες μειοψηφίες που ρυθμίζουν το πολιτικό χρηματιστήριο. Σήμερα οι μεγάλοι και μικροί «νονοί του συνδικαλισμού» και όλων των άλλων ισχυρών και οργανωμένων μειοψηφιών είναι γυμνοί και το θέαμα δεν είναι καθόλου ευχάριστο. Οι «νονοί» εξασφάλιζαν σταυρούς γιατί με αυτόν τον τρόπο προωθούσαν συλλογικά και ατομικά αιτήματα. Η σταυροδοσία μπορούσε να είναι κατευθυνόμενη μόνο με αντίτιμο την πολιτική επιρροή. Η σχέση ήταν ισότιμη.

Για παράδειγμα, οι υπουργοί «είχαν» την ΑΔΕΔΥ γιατί η ΑΔΕΔΥ «είχε» τους υπουργούς. Σήμερα η ΑΔΕΔΥ είναι πρακτικά ανύπαρκτη και οι πράσινοι δεινόσαυροι είναι στερημένοι από ζωτικά δίκτυα υποστήριξης καθώς η βάση του ΠαΣοΚ έχει αυτονομηθεί. Πολλοί ψηφοφόροι του ΠαΣοΚ δεν θα ψηφίσουν ΠαΣοΚ και πολλοί από εκείνους που θα το κάνουν επειδή θέλουν να υποστηρίξουν την παράταξη ή επειδή ανησυχούν για το χάος που μπορεί να προκαλέσει μια παρατεταμένη ακυβερνησία θα αποφύγουν να ψηφίσουν μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. Το εκλογικό σώμα διεκδικεί με πείσμα την Τιμωρία και την Κάθαρση.

Κατά συνέπεια, το μόνο καλό που προμηνύουν οι συνθήκες είναι το άνοιγμα του επαγγέλματος του πολιτικού. Ποτέ οι συνθήκες δεν ήταν καλύτερες για άγνωστους νέους ανθρώπους με επαναστατικές θέσεις και τόλμη να τις διατυπώσουν. Πολιτικοί αναλυτές επιμένουν ότι η τελευταία ευκαιρία για τα πάλαι ποτέ «κόμματα εξουσίας» είναι να ενσωματώσουν στις τάξεις τους εκείνα τα νέα πρόσωπα που δεν προέρχονται από τη γελοιότητα της τηλεόρασης, δεν επαναλαμβάνουν τη «δοξολογία του μνημονίου» και μπορούν να διατυπώσουν μια νέα πολιτική πρόταση για μια Ελλάδα ισχυρή, υπερήφανη και ισότιμη στην Ευρώπη. Ολα αυτά δηλαδή που λείπουν σε τραγικό βαθμό από τη σημερινή πολιτική τάξη. Το ερώτημα είναι αν θα προλάβουν ή αν το διπλό αίτημα τιμωρίας και ανανέωσης θα το καλύψουν επιφανειακά και ευκαιριακά μόνον οι ακραίοι, οι μηδενιστές και οι επικίνδυνοι.

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ – Παπαδόπουλος, Παύλο