Πριν από το ξέσπασμα της χρηματοοικονομικής κρίσης, στα περισσότερα κράτη-μέλη της ευρωζώνης οι καταθέσεις ήταν εγγυημένες μέχρι του ποσού των 20.000 ευρώ ανά καταθέτη. Ο κλονισμός της πίστης το 2008 οδήγησε στον πενταπλασιασμό του σχετικού ορίου στις 100.000 ευρώ. Η διαβεβαίωση ότι τα κράτη εγγυώνται τις καταθέσεις υπό οποιοσδήποτε – σχεδόν – συνθήκες επέδρασε καθησυχαστικά.
Στη σημερινή κρίση, η ευρωζώνη και η ΕΕ στο σύνολό της δεν έχουν απαντήσει με αντίστοιχο τρόπο. Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης των καταθετών σε Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία, αλλά και οι φόβοι για διάλυση της ευρωζώνης ή έξοδο μιας χώρας από το ευρώ, οδηγούν καθημερινά δισεκατομμύρια αποταμιεύσεων – νοικοκυριών και επιχειρήσεων – εκτός της ζώνης ευρώ (Αγγλία, Ελβετία, ΗΠΑ) ή σε χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, που θεωρούνται οι πιο ασφαλείς – εντός ΟΝΕ – προορισμοί. Εκείνο που συμβαίνει είναι ότι οι καταθέτες αναζητούν υψηλότερο επίπεδο προστασίας των χρημάτων τους.
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση υπάρχουν σήμερα περίπου 8.400 τράπεζες, καταθέσεις ύψους σχεδόν 13 τρισ. ευρώ και 40 συστήματα εγγύησης καταθέσεων. Ηδη στις περισσότερες χώρες της ΕΕ παρέχεται η διαβεβαίωση για επίπεδο προστασίας 100.000 ευρώ στους καταθέτες, είτε αυτοί είναι πολίτες είτε επιχειρήσεις. Προφανώς, αυτή δεν είναι αρκετή. Το επόμενο βήμα είναι να υπάρξει ένα ευρωπαϊκό ταμείο για την αποζημίωση των καταθετών (Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων). Η σκέψη είναι απλή. Μόνον αν όλοι οι καταθέτες στην ευρωζώνη απολαμβάνουν ενιαίο και υψηλό επίπεδο προστασίας δεν θα αναζητούν υψηλότερο επίπεδο προστασίας έξω από τη χώρα τους.
Προσοχή! Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και επενδύσεων δεν χρειάζεται να διαθέτει 13 τρισ. ευρώ, να καλύπτει δηλαδή το σύνολο των καταθέσεων στην ΕΕ. Θα πρέπει να προικοδοτηθεί με ποσό αντίστοιχο του κινδύνου αγοράς (Value at Risk - VaR). Τα χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν για την εγγύηση των καταθέσεων πανευρωπαϊκά θα πρέπει να αντιστοιχούν στον μέγιστο αριθμό χρημάτων που θα χαθούν από το τραπεζικό σύστημα σε περίπτωση κρίσης κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.
Ο υπολογισμός εδράζεται στην εκτίμηση ότι δεν μπορούν να καταρρεύσουν όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες ταυτόχρονα, ενώ όλα τα εθνικά τραπεζικά ιδρύματα δεν έχουν ασφαλώς την ίδια συστημική σημασία.
Αν το 2006 τα χρήματα που πανευρωπαϊκά ήταν διαθέσιμα για την εγγύηση των καταθέσεων ανέρχονταν στο 1% του συνόλου των καταθέσεων, αυτό συνέβαινε διότι το υπόλοιπο 99% αντιστοιχούσε στην εμπιστοσύνη. Σήμερα, που η κρίση βρίσκεται σε έξαρση, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις οικονομικών αναλυτών, η εμπιστοσύνη για την κατάσταση των τραπεζικών ιδρυμάτων εύλογα έχει υποχωρήσει στο 95%. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να καλυφθεί με χρηματικές εγγυήσεις το 5% του συνόλου των καταθέσεων – 650 δισ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά δεν είναι λίγα, αλλά δεν είναι και πολλά, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι το ενεργητικό των 35 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών τραπεζών ανέρχεται κοντά στα 27 τρισ. ευρώ.
Προ ημερών η Αρχή Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών (Financial Services Authority - FSA) της Βρετανίας ζήτησε από τις τράπεζες που δραστηριοποιούνται στη χώρα να προετοιμαστούν ώστε από τις 31 Αυγούστου να ενημερώνουν με αφίσες, αυτοκόλλητα και διαφημίσεις τους καταθέτες για το σύστημα εγγύησης των καταθέσεων και τα όρια αποζημίωσης. Στις περισσότερες βρετανικές τράπεζες οι καταθέσεις είναι εγγυημένες μέχρι τις 85.000 στερλίνες (ωστόσο, αυτό δεν ισχύει και για τα υποκαταστήματα ξένων τραπεζών...). Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι να εμπεδωθεί στους πελάτες η ασφάλεια για τα χρήματά τους, ώστε να μην ταράσσονται από τις όποιες αρνητικές ειδήσεις.
Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Βρετανίας Μέρβιν Κινγκ έχει δηλώσει πως «οι τράπεζες είναι διεθνείς όταν είναι εν ζωή, αλλά εθνικές όταν πεθαίνουν» (banks are international in life but national in death). Εχει καταστεί πλέον συνείδηση ότι θα πρέπει να καταβληθούν εργώδεις προσπάθειες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για να μην επιβεβαιωθεί αυτή η ρήση.
tovima
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου