Ανάχωμα στις διαρροές τα υψηλά επιτόκια

Οι τράπεζες αυξάνουν τις αποδόσεις για να περιορίσουν τη φυγή κεφαλαίων

Στα υψηλά επιτόκια καταφεύγουν για άλλη μια φορά οι τράπεζες ως ύστατη προσπάθεια να αποτρέψουν περαιτέρω απώλειες των καταθέσεων, προσφέροντας όμως τη δυνατότητα σε πολίτες και επιχειρηματίες για υψηλές αποδόσεις που φθάνουν το 6,50%.

Οι προσφορές αυτές έρχονται από τη μεγάλη μείωση των καταθέσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων τα τελευταία δύο χρόνια (εκτιμώνται σε 67 δισ. ευρώ), αλλά και να αποτρέψουν μεγαλύτερη εκροή (σύμφωνα με έκθεση της UBS έως το τέλος του 2012 θα χαθούν άλλα 25 δισ. ευρώ). Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 237,9 δισ. ευρώ που ήταν το σύνολο των καταθέσεων από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις τον Ιανουάριο του 2010, υποχώρησαν τον περασμένο Σεπτέμβριο στα 183,1 δισ. ευρώ, δηλαδή έχουν μειωθεί συνολικά κατά 55 δισ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι αποσύρθηκαν άλλα 4 δισ. τον Οκτώβριο και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου.

Σε Ελβετία, Αγγλία, ΚύπροΤα ποσά αυτά διοχετεύτηκαν κατά περίπου 2/3 στο εξωτερικό όπως εκτιμάται (δηλαδή περίπου 44 δις ευρώ), ενώ σύμφωνα με την UBS κατατέθηκαν σε τράπεζες κυρίως της Ελβετίας, της Αγγλίας και της Κύπρου.

Τα υπόλοιπα χάθηκαν ως αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης, αφού χρησιμοποιήθηκαν για την αποπληρωμή άμεσων αναγκών επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Ενα μεγάλο ποσό από αυτά -σύμφωνα με την Τράπεζα- μετατράπηκαν σε χρυσές λίρες αλλά και χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας (200 και 500 ευρώ) προκειμένου να φυλαχθούν σε θυρίδες ή στα σπίτια των ιδιωτών. Τραπεζικά στελέχη προειδοποιούν ότι η βαθιά ύφεση της οικονομίας έχει συμβάλει στη συνεχή μείωση των καταθέσεων, καθώς οι πολίτες ουσιαστικά χρησιμοποιούν τις καταθέσεις τους στις τράπεζες ώστε να καταβάλουν τους φόρους ή να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.

Αλλωστε, σύμφωνα με τα στοιχεία των τραπεζών, το μέσο νοικοκυριό έχει αυξήσει κατά 30% τη χρήση του καταθετικού λογαριασμού σε σχέση με το παρελθόν. Το «αντίδοτο» που βρήκαν -έστω και αν δεν έχει αποδώσει- είναι τα υψηλότερα επιτόκια στους λογαριασμούς μισθοδοσίας, που φτάνουν ακόμη και το 5,5% και στους προθεσμιακούς λογαριασμούς, όπου για ποσά ακόμα και 20.000 ευρώ κάποιες τράπεζες δίνουν επιτόκια μέχρι και 6,5%.

Προθεσμιακοί από 5 εως 50.000 ευρώ
Μέρισμα έως 5,30% τον μήνα στους κλειστούς λογαριασμούς

Σε νέα αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων οδηγήθηκαν οι τράπεζες μετά τη συνεχιζόμενη μείωση των αποταμιεύσεων των ιδιωτών, καθώς πολλές τράπεζες έχουν αυξήσει τα επιτόκια στους προθεσμιακούς λογαριασμούς σε μια απέλπιδα προσπάθεια να συγκρατήσουν τη φυγή κεφαλαίων.

Σήμερα οι τράπεζες δίνουν επιτόκια στις προθεσμιακές καταθέσεις που φθάνουν στο 5,30% για ποσά 5.000 έως 50.000 ευρώ 12μηνης διάρκειας, επιτόκιο πάρα πολύ υψηλό σε σχέση με αυτά που ίσχυαν πριν από μερικούς μήνες και περίπου εφάμιλλα με αυτά που έδιναν οι τράπεζες στο ξεκίνημα της κρίσης το 2008. Για μεγαλύτερα ποσά οι καταθέτες μπορούν να διαπραγματευτούν με τις τράπεζες μεγαλύτερα επιτόκια, που μπορεί να φτάσουν και το 6,5%. Ετσι για παράδειγμα, προθεσμιακή κατάθεση 100.000 δίνει ετήσιο καθαρό εισόδημα 5.850 ευρώ.

Η ΕθνικήΤα υψηλά επιτόκια χορηγούνται κυρίως από τις μικρές τράπεζες που έχουν άμεση και μεγαλύτερη ανάγκη ρευστότητας αλλά και οι μεγαλύτερες προσπαθούν να δελεάσουν τους καταθέτες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις μεγάλες τράπεζες, η Εθνική Τράπεζα ξεχωρίζει με το επιτόκιο 2,05% που δίνει στους προθεσμιακούς λογαριασμούς για ποσά από 5 έως 20 χιλιάδες ευρώ, όταν άλλες εξίσου μεγάλες τράπεζες δίνουν αντίστοιχα επιτόκια που φθάνουν το 0,40%.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα καταθέσεων παρουσίασε μείωση τον Σεπτέμβριο του 2011 και διαμορφώθηκε στο 2,15%, από 2,55% τον Δεκέμβριο του 2010, εξέλιξη που δείχνει ότι τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων αφορούν συγκεκριμένες κατηγορίες αφήνοντας απ΄ έξω τη μεγάλη μάζα των λογαριασμών ταμιευτηρίου.

Χωρίς περιορισμούς

Ολοι οι εργαζόμενοι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και οι συνταξιούχοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την τράπεζα της αρεσκείας τους, για την καταθεση της μισθοδοσίας τους, χωρίς κανένα περιορισμό. Αυτό συμβαίνει διότι τα ασφαλιστικά ταμεία και οι δημόσιες υπηρεσίες είναι συμβεβλημένες με όλες τις τράπεζες μέσω της εταιρείας διατραπεζικών συστημάτων (ΔΙΑΣ).

Λογαριασμοί μισθοδοσίας
«Δώρα» για δάνεια και πιστωτικές

Προνομιακούς όρους προσφέρουν οι τράπεζες στους λογαριασμούς μισθοδοσίας, προνόμια που εντοπίζονται κατ' αρχήν στο ύψος του επιτοκίου και δευτερευόντως σε εκπτώσεις και προσφορές στα υπόλοιπα τραπεζικά προϊόντα.

Ειδικότερα, οι προνομιακοί όροι των λογαριασμών μισθοδοσίας εντοπίζονται στα εξής έξι σημεία:

Υψηλότερα επιτόκια: Τα εξειδικευμένα προϊόντα προσφέρουν ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια, τα οποία κλιμακώνονται αντιστρόφως ανάλογα σε σχέση με το ύψος της κατάθεσης. Ισχύουν, δηλαδή, υψηλότερα επιτόκια για μικρότερα ποσά, τα οποία μειώνονται καθώς μεγαλώνει το υπόλοιπο. Συγκεκριμένα, για υπόλοιπο έως 5.000 ευρώ υπάρχουν προγράμματα που προσφέρουν έως και 5% ετήσιο επιτόκιο, επίπεδο πενταπλάσιο σε σχέση με το βασικό επιτόκιο του ευρώ και υπερδιπλάσιο έναντι των αποδόσεων των προθεσμιακών καταθέσεων. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει ελάχιστο όριο για το άνοιγμα λογαριασμού.

Δικαίωμα υπερανάληψης (overdraft): Σε γενικές γραμμές το ύψος της υπερανάληψης δεν υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ χωρίς την προέγκριση των τραπεζών, ωστόσο υπάρχουν προϊόντα που δίνουν τη δυνατότητα προείσπραξης έως και έναν αριθμό μισθών με επιτόκιο που είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με τα υπόλοιπα καταναλωτικά δάνεια που διατίθενται στην αγορά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο καταθετικός λογαριασμός λειτουργεί ως ανακυκλούμενη πίστωση, κάτι που σημαίνει ότι εφόσον ο πελάτης εκταμιεύσει τον μισθό του και ένα επιπλέον ποσό, τότε το υπόλοιπό του γίνεται αρνητικό και ξαναπερνά σε θετικό έδαφος ή μηδενίζεται είτε ύστερα από ανάλογη κατάθεση του πελάτη είτε μετά την «είσοδο» του μισθού.

Εκπτώσεις: Οι προσφορές εντοπίζονται στην είσπραξη λιγότερων εξόδων αλλά και στη χορήγηση δανείων στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης με μικρότερο από το εκάστοτε ισχύον επιτόκιο. Σημειώνεται ότι η παραπάνω προνομιακή τιμολόγηση αφορά συγκεκριμένα είδη δανείων, τα οποία καθορίζει η τράπεζα. Στα στεγαστικά δάνεια συνήθως γίνεται έκπτωση έως και 50% στις προμήθειες που εισπράττονται.

Προσφορές: Για το πλαστικό χρήμα οι τράπεζες τιμολογούν πιο φθηνά την ετήσια συνδρομή, τις μεταφορές υπολοίπων από άλλες τράπεζες με χαμηλό επιτόκιο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ενώ προσφέρουν χαμηλότερο εισαγωγικό επιτόκιο. Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες προσφορές μπορεί να αφορούν συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Η πιο συνηθισμένη παροχή, πάντως, είναι η απαλλαγή από την καταβολή της ετήσιας συνδρομής για όσο διάστημα διατηρείται ο λογαριασμός.

Εναλλακτικά δίκτυα διαχείρισης του λογαριασμού: Οι τράπεζες που έχουν αναπτύξει δίκτυα νέας τεχνολογίας, όπως το Ιnternet banking, το phone banking και το mobile banking, δίνουν τη δυνατότητα στον κάτοχο του λογαριασμού να πραγματοποιεί εντελώς δωρεάν τις περισσότερες από τις καθημερινές συναλλαγές του μακριά από το γκισέ. Με αυτόν τον τρόπο πληρωμές λογαριασμών (ΔΕΗ, ΟΤΕ, κινητή τηλεφωνία) ή μεταφορές ποσών σε λογαριασμούς τρίτων μπορούν να γίνουν ανέξοδα ακόμη και από το σπίτι. Επιπλέον, δεν υπάρχουν χρεώσεις σε όσους χρησιμοποιήσουν το γκισέ της τράπεζας για τις συναλλαγές τους.

Οι μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοι προσφέρουν προϊόντα των θυγατρικών τους εταιρειών (ασφαλιστικά, επενδυτικά κ.ά.) με ευνοϊκή τιμολόγηση, ενώ άλλες τράπεζες διαθέτουν δωρεάν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα τη χρήση θυρίδας θησαυροφυλακίου.

Για να εκμεταλλευτεί κάποιος τις προσφορές των τραπεζών θα πρέπει να μεταφέρει τη μισθοδοσία του ή την καταβολή της σύνταξής του στο πρόγραμμα που τον συμφέρει.

Πλέον με τους νέους κανόνες που ισχύουν για τη μεταφορά λογαριασμών από τράπεζα σε τράπεζα, η όλη διαδικασία ολοκληρώνεται άμεσα. Η τράπεζα στην οποία θα γίνει η μεταφορά αναλαμβάνει τα πάντα, ενώ εξασφαλίζει ότι όλες οι πάγιες εντολές εξακολουθούν να ισχύουν και στον νέο λογαριασμό, χωρίς ο πελάτης να ασχοληθεί ξανά με τον ορισμό τους.

Δικαιούχοι των συγκεκριμένων λογαριασμών οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι, αλλά και οι ιδιωτικοί υπάλληλοι.

Δ.Σ. ΚΑΝΕΛΛΗΣ
dkanellis@pegasus.gr